วิถีชีวิตไก่ชนสู่การพนันชนไก่ การชนไก่เป็นกิจกรรมสันทนาการหนึ่งตามวัฒนธรรม จารีต ความเชื่อที่สร้างความสัมพันธ์ของคนในชุมชน
ชนไก่ เป็นการละเล่นพื้นบ้านประเภทหนึ่งที่นิยมกันมานานในสังคมเกษตรกรรม เป็นกิจกรรมสันทนาการหนึ่งตามวัฒนธรรม จารีต ความเชื่อที่สร้างความสัมพันธ์ของคนในชุมชน หรือเพื่อการพบปะแลกเปลี่ยนปรับปรุงสายพันธุ์ไก่บ้านให้แข็งแรง ทรหด และมีลีลาการต่อสู้ที่เก่งฉกาจขึ้น จนเรียกกันว่า “การชนไก่ เป็นส่วนหนึ่งในวิถีของชุมชนไทย” ที่มักนิยมเล่นชนไก่กันหลังฤดูเก็บเกี่ยวพืชผล เช่น ในช่วงสงกรานต์ หรือตามเทศกาลอื่นๆ
ในเวลาต่อมา การละเล่นพื้นบ้านที่มีอยู่เดิมหลายประเภทนั้น ได้ถูกดัดแปลงโดยการนำกระบวนการ และกฎเกณฑ์ของการพนันในบ่อนพนันมาประยุกต์ใช้ด้วย การดึงส่วนลึกในจิตใจของคนออกมาให้มีความหวัง มีความตื่นเต้นความเร้าใจ ซึ่งจะได้มาโดยการเสี่ยงโชคเสี่ยงชัยจากการแข่งขัน กระทั่งการพนันลักษณะนี้ ถูกระบุว่าให้เป็นสิ่งที่ผิดกฎหมายตาม พระราชบัญญัติการพนัน ปี พ.ศ. 2478 ในมาตรา 4
ทว่าแม้ประเทศไทยจะมี พระราชบัญญัติการพนัน เพื่อควบคุมการพนันมากว่า 76 ปี แต่กฎหมายที่มีอยู่ก็ไม่สามารถยับยั้งการขยายตัวของการพนันชนไก่ที่นับวันจะเพิ่มขึ้น ไม่ว่าจะเป็นบ่อนในลักษณะถูกกฎหมาย หรือเลี่ยงกฎหมาย โดยเฉพาะในยุคการเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจสังคมเข้าสู่กระแสโลกาภิวัฒน์ ผนวกกับเงื่อนไขปัจจัยของนโยบายรัฐ การละเล่นชนไก่จากการตั้งวงชนไก่ เพื่อความสนุกสนานข้างกองไฟหลังเกี่ยวข้าวในฤดูหนาว
และได้พัฒนาการโดยเปลี่ยนฐานะจากการละเล่นสู่วงจรการพนันอย่างเต็มรูปแบบ มีเงินเดิมพันเป็นเป้าหมาย และถูกดึงเข้าไปอยู่ในโครงสร้างความสัมพันธ์ของการแสวงหาอำนาจ และผลประโยชน์ของคนบางกลุ่ม ไม่ใช่แค่เฉพาะกับชาวบ้านเท่านั้น แต่ยังเชื่อมโยงไปถึงผู้มีอำนาจอิทธิพล ทั้งในแวดวงนักการเมือง นักธุรกิจ ข้าราชการ หรือตำรวจ ทำให้การแก้ปัญหาการพนันชนไก่มีความสลับซับซ้อนยิ่งขึ้น
แม้จะเป็นที่แน่ชัดว่า ปัจจุบันค่านิยมของคนไทยบางส่วนได้มีวิถีชีวิต และมีพฤติกรรมเสพติดในการแสวงหาความสุข และบางกลุ่มยึดอาชีพจากการพนันเสี่ยงโชค โดยไม่จำกัดชนชั้นหรือการศึกษา การชนไก่ก็เป็นการพนันประเภทหนึ่งนั้นที่ส่งผลกระทบในทางวัฒนธรรม สังคม และเศรษฐกิจทั้งในระดับครอบครัว และชุมชนโดยรวม
แต่หากกล่าวถึงการละเล่นชนไก่ที่มีความผูกพันกันมาจนเป็นวิถี วัฒนธรรม ความเชื่อ ที่สัมพันธ์กับภาคการเกษตรมาช้านาน การพนันไก่ชนจึงมีมิติมุมมองอื่นๆ ที่แตกต่างกันในกลุ่มคนแต่ละสาขาอาชีพ เช่น นักสัตวศาสตร์จะมองการชนไก่ในมิติเป็นการพัฒนาสายพันธุ์ ผู้เลี้ยงไก่มองเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น และเป็นอาชีพจากช่องทางการหารายได้ใหม่ ส่วนนักอนุรักษ์ต่อต้านการชนไก่ เนื่องจากเป็นการทรมานสัตว์
ในห้วงที่ผ่านมาการบริหารจัดการ หรือการกำกับดูแลเรื่องการชนไก่ จึงมีความคลุมเครือเสมอมาระหว่างคำว่า การส่งเสริม อนุรักษ์ หรือ การปราบปราม ดังนั้น การศึกษาการพนันไก่ชนในครั้งนี้ จึงเป็นการศึกษาถึงรายละเอียดของกระบวนการและขั้นตอนต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ทั้งในเรื่องกฎหมาย นโยบาย มาตรการควบคุมการพนันชนไก่ของรัฐ การพนันชนไก่มีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมกับผู้คนที่เกี่ยวข้องอย่างไร รวมทั้งเหตุใดการชนไก่พื้นบ้านถึงพัฒนามาสู่การพนันเต็มรูปแบบ ผลกระทบต่อสังคม ตลอดจนข้อเสนอจากกลุ่มหรือบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการจัดการพนันชนไก่ เพื่อทำความเข้าใจด้วยการหาข้อเท็จจริงจากการพนันชนไก่ในทุกมิติ
ติดตามข่าวสารไก่ชนได้ที่ Kaichon888.co หรือไลน์แอด @cockfight888