ภูมิปัญญาไทยกับกีฬาชนไก่

ภูมิปัญญาไทยกับกีฬาชนไก่ เป็นกีฬาพื้นเมืองที่เก่าแก่ชนิดหนึ่ง ของกลุ่มชนชาติเกษตรกรรม ที่สะท้อนภาพประวัติศาสตร์สังคมมิติ

วัฒนธรรมพื้นบ้านเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อาจกล่าวได้ว่าเป็นกีฬาประจำถิ่นของชนชาติต่างๆ แห่งคาบสมุทรทะเลใต้ เช่น ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย มาเลเซีย ไทย ถ้ากล่าวในวงกว้างประเทศต่างๆ ในแดนสุวรรณภูมิ (หรือกลุ่มอาเซียน) ล้วนมีกีฬาชนไก่ก็จริง เนื่องจากอาชีพ สังคม และสิ่งแวดล้อมคล้ายกัน แต่ความนิยมกีฬาชนไก่ชนิดที่เรียกว่า “ดุเดือด” ก็ต้องแถบคาบสมุทรทะเลใต้ดังกล่าว โดยเฉพาะทางฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย ถึงขนาดใช้ใบมีดผูกติดกับเดือยแข้งอีกด้วย จึงต้องเรียกว่า “เลือดพล่าน” เพราะเป็นการชนไก่แบบให้ตายกันไปข้างหนึ่ง ซึ่งเป็นการทารุณสัตว์เกินไป ไม่คำนึงถึงเทคนิค การฝึกฝน การบำรุงเลี้ยงและศิลปะการต่อสู้ตามธรรมชาติของสัตว์

ตามประวัติศาสตร์กีฬาชนไก่นั้น มีมาแต่สมัยตามพรลิงค์และสมัยศรีวิชัย เนื่องจากเป็นชาติสังคมเกษตรกรรมนิยมเลี้ยงไก่กันมาก อาหารหาง่าย เป็นสัตว์เลี้ยงง่าย จึงถือเป็นสัตว์เลี้ยงประจำครอบครัว มีนักเดินเรือจดหมายเหตุชาวอาหรับบันทึกไว้ว่า อาณาจักรศรีวิชัยประชาชนตั้งบ้านเรือนเรียงรายกระจายกันไปตามแนวชายฝั่งทะเล ตอนเช้ามืดจะได้ยินเสียงไก่ขันร้องรับกันเซ็งแซ่ไปหมดตลอดทางหลายสิบกิโลเมตร

ตามปกติไก่ก็ใช้เป็นอาหารอย่างดีทั้งไข่และตัวไก่ แต่ก็เอามาชนกันเล่น เพื่อความบันเทิงและการกีฬาด้วย มรดกทางวัฒนธรรมนี้ยังมีสืบมาจนถึงปัจจุบัน ชาวบ้านทาง อ.ไชยา อ.ท่าชนะ จ.สุราษฎร์ธานี และทาง อ.ท่าศาลา อ.สิชล อ.เมือง จ.นครศรีธรรมราช ถือเป็นแหล่งใหญ่และยังมีความนิยมเข้มแข็งไม่เสื่อมคลายที่ไชยามีพระพุทธรูปศิลาสมัยทวารวดีองค์หนึ่งอยู่วัดเวน ชาวบ้านเรียก “พ่อตาเชี่ยว” มีนักเลงไก่ชนเคารพนับถือมาก ไปบนบานศาลกล่าวอยู่เสมอ และยังพบตุ๊กตาดินเผาโบราณเป็นรูปเด็กมือหนึ่งอุ้มน้อง มือหนึ่งอุ้มไก่ชน เรียกกันว่า “เจ้ามรรคผล” เป็นตุ๊กตาแก้บนของพวกนักเลงไก่ชนยุคก่อน

ไก่ชนภาคใต้เป็นไก่เดือย คือ นิยมไก่เดือยแหลม มิใช่ไก่แข้งอย่างภาคกลาง ไก่ชนมีหลายพันธุ์ เช่น เหลือง เขียว แดง หยิว (เหยี่ยว) ค่าง ชี (สีขาวล้วน) ดอกหมาก เป็นต้น ไก่เหลืองหางขาว ถือกันว่าเป็นราชาไก่หรือไก่พันธุ์ดีสวยงาม

เนื่องจากไก่อยู่คู่กับคนมานาน จึงมีตำราดูลักษณะไก่ชน มีวิธีเลี้ยงบำรุงพันธุ์ มีเทคนิค ความรู้ ในการสร้างความแข็งแกร่งและชั้นเชิง การให้อาหารบำรุงกำลัง การรักษาเวลาเจ็บป่วย และอื่นๆ อันเป็นศาสตร์ภูมิปัญญาชาวบ้านที่สั่งสมถ่ายทอดกันมา ทำให้เกิดคติความเชื่อและความรู้ประสบการณ์ที่มีมาช้านานนับพันปี ปัจจุบันมีอาชีพเพาะพันธุ์ไก่ชนจำหน่าย มีบ่อนอนุญาตจากทางราชการอยู่ทุกจังหวัด บ่อนไก่ชนจะปิดช่วงถึงฤดูไก่ผลัดขน (ราวเดือน ๙-๑๑)

ติดตามข่าวสารไก่ชนได้ที่ Kaichon888.co หรือไลน์แอด @cockfight888