พูดจาภาษา(ศัพท์)ไก่ชน

พูดจาภาษา(ศัพท์)ไก่ชน  เป็นแหล่งเลี้ยงไก่ชนที่สำคัญของไทย กล่าวกันว่า ปีหนึ่งๆบรรดานักเลี้ยงไก่กีฬาจากต่างปรพะเทศเดินทางหรือสั่งซื้อไก่ทางจดหมาย

พูดจาภาษา (ศัพท์) ไก่ชน  เขตมีนบุรี หนองจอก ชานกรุงเทพฯ เป็นแหล่งเลี้ยงไก่ชนที่สำคัญของไทย กล่าวกันว่า ปีหนึ่งๆบรรดานักเลี้ยงไก่กีฬาจากต่างปรพะเทศเดินทางหรือสั่งซื้อไก่ทางจดหมาย โดยส่งทางเครื่องบินนำเงินตราจากต่างประเทศปีละหลายร้อยล้านเลยทีเดียว ทำให้เกิดมีแนวความคิดของภาคเอกชนร่วมกับกรมปศุสัตว์หันมาส่งเสริมอาชีพไก่พื้นเมืองดังกล่าว มาพัฒนาปรับปรุงพันธุ์ไก่หลายสายเลือดและหลายประเทศที่นำเข้ามาผสมข้ามพันธุ์ เอาลักษณะเด่นของแต่ละพันธุ์เพื่อให้ได้ไก่ที่โตเร็ว น้ำหนักดี เลี้ยงเป็นเนื้อพื้นเมืองให้ได้รสชาติและราคาดีขึ้น เพื่อเป็นรายได้เสริมจากการทำไร่ ทำนาของเกษตรกร ซึ่งขณะนี้ได้ส่งเสริมเลี้ยงกันอยู่ที่จังหวัดบุรีรัมย์ โดยการนำของภาคเอกชน เครือเจริญโภคภัณฑ์ ส่วนลูกไก่ที่มีแววดี มีสายเลือดที่เป็นนักมวยไก่กีฬาก็สามารถมาเลี้ยงไว้ให้กับบรรดาคอกีฬาไก่ชกมวย ซึ่งอาจได้ราคาสูงเป็นเรือพันเรือนหมื่น ต่อไปอาจมีการเปลี่ยนแปลงเอาบ่อนไก่มาเป็นตลาดกลางซื้อขายไก่กีฬา และสินค้าเกษตรที่เหมาะกับการครองชีพ เอากีฬาไก่ที่เคยฟาด สังเวียนมาประดับไว้เหมือนเดิม แต่ลดจำนวนยกหรืออันลง และหุ้มเดือยไก่ป้องกันอันตรายเรียกว่าฟาดแข้งกันพอหอมปากหอมคอ ว่างั้นเถอะ เพื่อลดการทรมานสัตว์ลง ไหนๆ ก็จะเป็นการส่งเสริมเลี้้ยงไก่ดังหรือไก่กีฬากันทั้นที บรรดาผู้จะโดดเข้ามาส่งเสริมเลี้ยงไก่อาชีพกันอย่างจริงจัง ก็น่าจะศึกษาภาษาไก่ชน เพื่องให้กลมกลืนและสอดคล้องกับอาชีพ ก็ไม่น่าเสียหายตรงไหน เพราะกีฬาไก่ชนมีมาแต่สมัยครั้งโบราณกาลแล้ว ศัพท์ไก่กีฬาเหล่านี้ได้สอบถามจาก อาจารย์ปรารถนา งามวงส์วาน อดีตอาจารย์คณะเกษตรศาสตร์ บางพระ ซึ่งเป็นวิทยากรบรรยายเรื่องไก่พื้นเมือง และนักเลี้ยงไก่มืออาชีพมาเล่าให้ฟังคือ คุณสุจินดา หรือ เยล ยิ้มเจริญ  แห่งฟาร์มไก่มีนบุรี บรรดาเซียนไก่ในบ่อนภาคกลางต้องรู้จักเขาทุกคน ในนาม เยล เขาเปรียบไก่ที่ไร้คู่ต่อสู้ซึ่งเจ้าของไก่หนาวๆร้อนๆ ตามๆกัน เพราะไก่เขาชนะมากกว่าแพ้ เขาเป็นคนมีนบุรีโดยกำเนิด เคยชกมวยอยู่ 3-4 ปี ต่อมาช่างตัดผผมอยู่10 กว่าปี และเป็นคนชอบตีไก่ แรกๆ เล่นพนันอย่างเดียว เล่นเสีย 3-4 เดือน เป็นแสนก็เคย ต่อมาก็เลี้ยงอย่างจริงจัง และศึกษาเรื่องไก่ชนไปด้วย อยู่ในวงการไก่ชนมาประมาณ 30 ปีสร้างครอบครัวและฐานะมาจากไก่ชน ปัจจุบันสามารถส่งลูก 2 คน ไปเรียนต่อที่รัฐมิสซูรี ประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อก่อนเคยเลี้ยงไก่ชนส่งขายให้ผู้นิยมในประเทศบรูไน มาเลเชีย และอินโดนีเชีย ราคามีตั้งแต่ 5,000-100,000 บาท ส่วนมากผู้ซื้อจะมาดูไก่ซ้อมก่อน ถ้าพอใจก็วื้อไป หรือ ถ้าไว้ใจกันก็จะสั่งทางโทรศัพท์

คำศัพท์ในวงการไก่ชน

ซุ้มไก่ – สถานที่เพาะเบี้ยงไก่ชน

ปล้ำไก่ – การเอาไก่มาซ้อมกัน เพื่อคัดเลือกตัวที่มีไหวพริบ ปฏิภาณ ตัวไหนมีแววก็จะเก็บไว้ 10 กว่าวัน ก็ลองเอามาปล้ำอีก 2 ยก ถ้าดีขึ้นก็จัดไว้เป็นนักมวย การปล้ำไก่จะเป็นการฝึกความแข็งแกร่งของไก่ด้วย

ถ่ายขน – การผลัดขนของไก่ เมื่อมีอายุ 15 เดือน ไก่หนุ่มจะมีการผลัดขน และจะใช้เวลาประมาณ 6 เดือน จึงจะมีขนใหม่ที่สมบูรณ์

สุด – ขนขึ้นเต็ม

อกชัน – อกเชิดท้ายลาด

ตาปลาหมอตาย – ตาสีเหลืองอมขาว (ชีด)

พัดเจ็ด – ขนหางพัดมีข้างละ 7 อัน

เสือซ่อนเล็บ – ขณะยืนตรง เกล็ดของแข้งจะทับเกล็ดโคนนิ้วกลาง 2 เกล็ดขึ้นไป

เหน็บชั้นใน – นิ้วชี้มีเกล็ดซ้อนกันตั้งแต่ 1 เกล็ดขึ้นไป

ไซบาดาล – เกล็ดที่โคนนิ้วก้อย

เกล็ดผลาญสัตรู – เกล็ดนิ้วก้อยแตกตั้งแต่ 1 เกล็ดขึ้นไป

ปากร่อง – ร่องตรงจะงอยปาก 2 ข้าง จากรูจมูก แสดงว่าปากแข็งแกร่ง

ตะเกียบตูด – กระดูก 2 อัน ออกจากซี่โครงซี่สุดท้ายยาวมายังก้น

ท้องปลิง – ปุ่มตรงข้อใต้นิ้ว

หน่อ – อุ้งตีนแข็งเป็นไต เกิดจากการฟกช้ำและมีเชื้อแบคที่เรีย ทำให้บวมอักเสบ

อาบน้ำไก่ – จะนวดไก่ อาบน้ำ ทาขมิ้น ประคบ ทายา และตากแดดให้ไก่เหนื่อยหอบเพื่อให้แข็งแกร่งขึ้น และไขมันลดลง

กาดน้ำ – การให้น้ำไก่ เช็ดหน้า ลำตัว

ค่าน้ำ – ค่าจ้างสำหรับผู้ทำหน้าที่ให้น้ำ

ประคบ – เรียกอีกอย่างว่าติดกระเบื้อง จะประคบไก่ด้วยกระเบื้องอังไฟร้อนพอประมาณ โดยจะประคบบตรงบริเวณที่ฟกช้ำ จะทำร่วมกับการทาขมิ้น

ทาขมิ้น – เพื่อให้อาบน้ำง่ายขึ้น สีสวยงาม ช่วยให้ไก่รัดเนื้อ และถ้าเป็นการรักษาแผลต้องผสมขมิ้นกับเกลือและปูนด้วย การทำขมิ้นนำไปต้ม ตากแดดให้แห้ง แล้วนำไปฝนให้เอียด

ตีเส้น – ตีเส้นหน้าอก คอ และขา

สุ่มไก่ – มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร สูง 1.2 เมตร ใช้ครอบไก่ไม่ให้ตีกัน และให้พักผ่อนราคาสุ่มถ้าเป็นไม้รวก ราคา 100 บาท

สังเวียนไก่ – เวทีต่อสู้ของไก่ ทำด้วยปูนเป็นวงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 6 เมตร สูง 1.2 เมตร ด้านในวงกรุด้วยฟองน้ำและใช้ยางเทียมปิดทับ

อัน – การชนไก่ มี 12 อัน หรือยกละ 20-25 นาที ช่วงพักยกจะประมาณ 25-30 นาทีโดยใช้ขันน้ำหรือกะลาเจาะรูวางบนผิวน้ำในโถแก้ว เมื่อขันน้ำหรือกะลาจมเป็นอันว่าสิ้นสุดอันง

เกราะ – กระบอกไม้ไผ่ มีไว้เคาะเมื่อหมดอัน

สวมเดือย – ใช้กับไก่ที่ไม่มีเดือย ในกรณีตีไก่เดือย แต่ไม่นิยม เพราะจะทห้ให้ไก่บาดเจ็บและตายได้ จึงนิยมตีไก่แข้งมากกว่าเดือยจะทำจากกระดูก เขาสัตว์และเดือยไก่ธรรมชาติ ความยาวมีหลายขนาดแต่มีมาตรฐานประมาณ 1 เซนติเมตรและเดือยที่ทำจากเขาควายจะดีที่สุด

หลุด – หมายถึงไก่ถ่ายขนหรือผลัดขนใหม่ ระหว่างหลุดจะไม่นำไก่ไปตีเพราะไก่ตัวจะนิ่ม ไม่ฟิตนะักเลงไก่จะรอขนใหม่ ถ่ายขนจะมีปีละครั้ง

ปากเทียม – ใช้ในกรณีได่ตีปากหลุด ก็จะนำปากไก่ซึ่งถอดมาจาก ไก่ที่ตายแล้วมาใส่โดยใช้การผูกด้วยเชือก สามารถติดได้ทั้งปากบน และปากล่าง (ปากล่างเรียกเส)

แต่งตัว – วนค้นหาจังหวะตี

ลูกเหล่า – เรียกสายเลือด ว่ามาจากเหล่าใด เช่น เหล่าเก่าคือสายเลือดดั้งเดิม

ลูกถ่าย – ใช้เรียกไก่ที่ถ่ายชนไปแล้ว อายุประมาณ 21 เดือน จะมีความจัดเจนกว่า เรียกว่ากระดูกแข็งกว่าไก่ที่ยังไม่ถ่ายขน ปกติไก่จะเข้าสังเวียนได้ต้องมีอายุ 11เดือน ลูกถ่ายจะสังเกตุได้โดยดูเกล็ดที่แข้ง

ไก่ผ่า – ไก่ลูกผสม

สีไก่ – เรียกลักษณะไก่มีสายพันธุ์หลักๆคือเหลืองหางขาว ประดู่หางดำ เหลืองใหญ่ แข้งเขียว ตาลาย ประดู่แดง เหลืองดอกโสน กรด ประดู่เม็ดมะขาม ประดู่ดำ เขียวแมลงภู่

เปรียบไก่ – จะใช้วิธีจับตัวไก่ดูน้ำหนักและส่วนสูง ในรุ่นเล็กจะแบกน้ำหนักกันไม่เกินครึ่งขีดส่วนในรุ่นกลางและใหญ่จะแบกได้ประมาณ 1 ขีด

ขนาดน้ำหนักไก่ – รุ่นเล็ก น้ำหนัก 2.9 – 3.3 กิโลกรัม รุ่นกลาง น้ำหนัก 3.4 – 3.7 กิโลกรัม รุ่นใหญ่น้ำหนัก 3.8 – 4.2 กิโลกรัม ในภาคเหนือนิยมตีไก่เล็ก น้ำหนัก 2.2 – 2.8 กิโลกรัม   ภาคกลางนิยมเล่น น้ำหนัก 2.9 – 4.2 กิโลกรัม ภาคใต้นิยมเล่น น้ำหนัก 2.9 – 3.5 กิโลกรัม

มุม – ไม่มีมุมแดง มุมน้ำเงินเหมือนมวย แต่ใช้เอกลักษณ์ประจำตัวของไก่เป็นข้อสังเกต เช่นเหลืองใหญ่ตีกับประดู่หางดำ ถ้าสีเหมือนกันใช้ข้อต่างของหงอน กรือความยาวหางเป็นตัวจำแนกและตามด้วยค่ายสังกัด

ขัด – เป็นการเรียกไก่ที่ถูกตีจนคิเอียงซึ่งจะตกเป็นรองถ้าถูกตีจนตาแตก จะบอด

แพ้ – มี 2 แบบอย่างแรกเมื่อตีกันแล้วตัวไหนวิ่งหนีและร้องไม่ยอมสู้จะจับแพ้เลย อย่างที่สองในกรณีที่ไก่งอมมากเมื่อจับประกบกันแล่วเดินออกไม่ตี 3 ครั้งก็จับแพ้

ถ้าแพ้จะนำไปรักษาให้หาย ตัวที่ปลดระวาง แล้วก็ไว้เป็นอาจารย์ฝึกให้กับไก่รุ่นใหม่หรือนำไว้เป็นพ่อพันธุ์ ส่วนมากไก่ชนจะปลดระวางเมื่ออายุประมาณ 2ปีเศษ หรือตีประมาณ 5-6 เที่ยวโดยปกติไก่ตัวผู้จะมีอายุประมาณ 5- 6 ปี ตัวเมียอายุ 8-9 ปีและความทนทรหด ความเหนียวของไก่จะได้มาจากแม่ ดังนั้น จะต้องเก็บแม่ไว้

ความนิยมตีไก่จะนิยมตีไก่แข่ง โดยดูลีลาชั้นเชิงในการออกอาวุธ มีการต่อรองเหมือนมวยไทย

การเลี้ยงไก่ชนที่ฟาร์มหนองจอก จะเอาไก่เข้านอนโดยคลุมมุ้งให้มืดและป้องกันยุงกัดเวลา 17.30 น.และจะเปิดมุ้งตอนเช้าเวลา 07.00 น.

วิ่งสุ่ม – คือการวิ่งออกกำลังของไก่ คู่ต่อสู้อยู่ในสุ่ม แล้วหาสุ่มครอบอีกชั้นให้ไก่ข้างนอกวิ่งรอบสุ่ม ไก่ทั้งสองจะไม่มีโอกาสจิกกัน

เลาะสุ่ม – สุ่มปกติจะครอบไก่ไม่ให้ตีกันหากปล่อยมาจะมาเลาะสุ่มตัวใน จะเกิดอันตรายกับไก่ทั้งคู่

แต่ความหมายของไก่เลาะสุ่มที่ใช้กับชายชีกอ เปรียบเหมือนสาวที่อยุ่ในสุ่มชายชอบเดินเลาะเป็นสุ่มเข้าจริงๆ ชายชีกอก็ถอยห่างออกไป เรียกว่า ไม่เอาจริง จึงเรียกชายผู้นั้นว่าไก่เลาะสุ่ม  ว่ากันอย่างงั้น

ติดตามข่าวสารไก่ชนได้ที่ สืบสานไก่ชน หรือไลน์แอด @cockfight888