ป่าก๋อยไก่ชนพันธุ์ดุสัตว์เลี้ยงยอดนิยมเมืองลับแล

ป่าก๋อยไก่ชนพันธุ์ดุ จริงแล้วไก่ชนป่าก๋อย เป็นไก่ที่มีแหล่งกำเนิดที่จังหวัดลำพูนบ้างเรียกว่าไก่ป่าก๋อยหรือไก่เหล่าป่าก๋อย

ป่าก๋อยไก่ชนพันธุ์ดุ

นอกเหนือจากทุเรียนและลองกองแล้ว สัตว์เลี้ยงพื้นถิ่นที่อาจไม่ขึ้นชื่อนัก แต่เป็นสัตว์เลี้ยงยอดนิยม และทำรายได้ให้กับผู้เลี้ยงอย่างน่าเอาแบบอย่าง คือ ไกชนสายพันธุ์ดีที่มีชื่อเรียกว่า ป่าก๋อย 

แรกได้ยินชื่อ ป่าก๋อย ดหมือนไม่คุ้นหู เพราะเข้าใจว่าเป็นชื่อของสัตว์ชนิดหนึ่ง แต่แท้ที่จริงเป็นชื่อเรียกไก่ชนไทยสายพันธุ์หนึ่ง

จริงแล้วไก่ขนป่าก๋อย เป็นไก่ที่มีแหล่งกำเนิดที่จังหวัดลำพูน บ้างเรียกว่า ไก่ป่าก๋อยหรือไก่เหล่าป่าก๋อย

คุณวันเพ็ญ มีทอง สาวใหญ่วัย46 ปีเจ้าของโรงเรือนเลี้ยงไก่ชนป่าก๋อย ผู้มีพื้นเพเป็นชาวอุตรดิตถ์โดยกำเนิดและยึดอาชีพเกษตรกรรมมานับตั้งแต่จำความได้โดยปลูกทุเรียน ลางสาด ลองกอง เงาะ เป็นหลัก ส่วนไกชนป่าก๋อย ถือเป็นอาชีพเสริมเพิ่มมาภายหลัง แม้ปัจจุบันไก่ชนป่าก๋อยจะเป็นอาชีพเสริมที่เพิ่มรายได้อย่างมากมาย  คุณวันเพ็ญ เล่าว่าบริเวณสวนและพื้นที่อยู่อาศัยประสบปัญหาดินสไลด์เป็นประจำทุกปี โดยเฉพาะในปี 2549 ปัญหาดินสไลด์รุนแรงขึ้น ทำให้พื้นที่ทำการเกษตรทั้งหมดของเธอ ราว 100ไร่ เสียหายมากกว่าครึ่งไม้ผลยืนต้นหลายชนิดที่อยู่ระหว่างให้ผลผลิตตามฤดู ต้องตัดทิ้ง และเริ่มต้นปลูกใหญ่ ซึ่งกว่าจะให้ผลผลิตได้ตามเดิม ต้องใช้เวลามากพอสมควร ทำให้รายได้ที่ควรได้ชะงัก ทั้งยังต้องลงทุนใหม่ เปรียบเสมือนการเริ่มต้นใหม่ทั้งหมด

หากตัดรายได้จากการปลูกไม้ผลจำหน่ายของคุณวันเพ็ญออก การเลี้ยงไก่ชนป่าก๋อยขาย ก็ถือเป็นรายได้หลักที่มากโขไม่แพ้กัน

หลังจากประสบปัญหาดินสโลด์ ทำให้ต้องคิดหาอะไรทำเพิ่มรายได้ จึงเริ่มต้นซื้อไก่ชนจากซุ้มที่รู้จักมาเลีี้ยง เพราะเห็นว่ารับซื้อคือในรุ่นลูก เป็นการประกันรายได้ที่แน่นอน อย่างน้อยก็ทำให้ต้นทุนไม่จมหายซึ่งไก่ชนที่ซื้อมาเป็นไก่ชนสายพันธุ์พม่า จำนวน4 ตัว ราคาตัวละ 20,000 บาทแบ่งเป็นพ่อพันธุ์ 1 ตัว และแม่พันธุ์ 3ตัว

เฉพาะส่วนของไก่ชนสายพันธุ์พม่าชุดแรก คุณวันเพ็ญ ขายได้ราคาลูกไก่ อายุ 5 เดือน เพศผู้ ราคาตัวละ 500 บาท ส่วนเพศเมีย ราคาตัวละ 300 บาท  แต่นี่คือพระรอง ส่วนพระเอกของสัตว์เลี้ยงวสวยงามอยู่ที่ ป่าก๋อย  เมื่อถามถึงป่าก๋อย คุณวันเพ็ญ  บอกว่า ป่าก๋อย เป็นไก่ชนพันธุ์ไทย ดุและโหดเมื่อลงสนามชนไก่ ลักษณะพิเศษที่เด่นกว่าไก่ชนสายพันธุ์อื่น คือ จิกไม่ปล่อย เหนียว ลักษณะโครงสร้างเหมาะสำหรับเป็นไก่ชนและลูกไก่ชนป่าก๋อยการันตีรับซื้อคืนจากแหล่งซื้อในราคาตัวละ 1,500 บาท เมื่ออายุได้ 5 เดือน หากเทียบกับไก่สายพันธุ์พม่าที่เลี้ยงก่อนหน้า ได้ราคามากกว่าถึง 3 เท่า  ไก่ชนสายพันธุ์พม่ากับไก่ชนป่าก๋อย เคยตีกัน ป่าก๋อยจิกไม่ปล่อยไก่พม่าต้องยอม เพราะป่าก๋อยแข็งแรงกว่า  ก่อนแหล่งซื้อจะมารับซื้อคืน คุณวันเพ็ญ จะคัดลูกไก่ไว้คร่าวๆ เพื่อสะดวกต่อการคัดซื้อคืน โดยการคัดลูกไก่ ใช้วิธีปล่อยให้ลูกไก่อายุประมาณ 4เดือน อยู่ตามธรรมชาติ สังเกตุดูความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหากแข็งแรงพอ ลูกไก่ตัวนั้นก็จะถูกคัดแยกไว้ รอจับขายกลับแหล่งซื้อ เพื่อนำไปคัดอีกรอบ สำหรับนำไปฝึกซ้อมเป็นไก่ชน และเพิ่มราคาค่าตัวสูงขึ้นด้วย ส่วนลูกไก่ที่กล้ามเนื้อไม่แข็งแรง จะถูกแยกไว้ เพื่อขายเป็นไก่เชือดต่อไป อย่างไรก็ตาม ราคาขายไก่เชือดที่คัดแยกไว้ต่างหาก ก็ช่วยให้คุณวันเพ็ญมีรายได้เนื่องจากราคาไก่เชือดในตลาดคิดราคากิโลกรัมละ 90 บาท โดยทั่วไปน้ำหนักไก่เชือดจะอยู่ที่ประมาณ 1 กิโลกรัมครึ่ง คิดเป็นราคาขาย 135 – 150 บาท ต่อตัว  ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ คุณวันเพ็ญ แนะวิธีสังเกตว่า ควรดูที่แข้ง ต้องมรร่องลึก ตรง ไม่ไขว้ ส่วนหัวของลูกไก่ต้องสัมพันธุ์กับลำคอและลำตัว ปลายปีกต้องมีกลีบดอกขึ้น จุดสังเกตเพียงไม่กี่อย่างก็เป็นตัวช่วยในการตัดสินใจได้แล้ว  คุณวันเพ็ญ บอกด้วยว่า แท้จริงแล้วการดูแลไก่ชนป่าก๋อย กับการเลี้ยงไก่ทั่วไปไม่แตกต่างกัน เพียงแต่ราคาไก่ชนป่าก๋อยได้ราคาสูงกว่า การดูแลให้ไข่ฟักเป็นตัวและอยู่รอดถึง5 เดือน จึงเป็นเรื่องที่ควรระมัดระวังมากขึ้นเท่านั้น  ถึงอย่างนั้น จากการสังเกตบริเวณโรงเรือนพบว่า โรงเรือนมีโครงสร้างเป็นปูนซีเมนต์และไม้เนื้อแข็งใต้ถุนสูง ส่วนฐานและผนังใช้ไม้ไผ่ตีห่าง ผนังโดยรอบใช้ตะแกรงลวดซี่เล็กตีปิดรอบ และมีซาแรนคลุมรอบอีกชั้น ซึ่งแม้จะดูไม่แตกต่างจากโรงเรือนทั่วไป แต่ก็ไม่พบว่ามีกลิ่นอับชื้นบริเวณโรงเรือนแม้แต่น้อยนอกจากนี้ ยังแบ่งล็อกขนาดใหญ่ไว้ สำหรับเป็นที่นอน โดยไม่จำกัดจำนวนไก่ต่อล็อก เพราะส่วนใหญ่การดูแลไก่ชนป่าก๋อยของคุณวันเพ็ญ ใช้วิธีเลี้ยงปล่อย คือ ปล่อยให้วิ่งเล่นตามธรรมชาติ เมื่อถึงเวลาให้อาหาร คุณวันเพ็ญจะนำอาหารไก่ใส่ในภาชนะ และส่งเสียงเรียก

ปัญหาในการเลี้ยงไก่ชนป่าก๋อย คือ ไก่ชนิดนี้ไม่ฟักไข่เอง และจะจิกไข่ให้แตกเพื่อกิน ดังนั้นการฟักไข่เพื่อให้ได้ลูกไก่ก่อนนำไปชายเป็นรายได้ จำเป็นต้องหาแหล่งฟักแทนแม่ไก่ และผู้เลี้ยงต้องหมั่นสังเกตช่วงเวลาออกไข่ หากพบว่าแม่ไก่ออกไข่แล้ว ควรรับเก็บไข่ทันที  ที่นี่ คุณวันเพ็ญ เลือกแม่ไก่ชนสายพันธุ์พม่าฟักไข่แทนแม่ไก่ชนป่าก๋อย หรือหากมีไข่จำนวนมาก จะใช้ตู้ฟัก ซึ่งตู้ฟักมีข้อจำกัดตรงที่ไม่สามรถทำงานได้ หากอุณหภูมิภายนอกตู้สูงกว่าภายในตู้ โดยอุณหภูมิที่ใช้สำหรับฟักไข่ อยู่ที่ 37.5 – 38.5 องศาเซลเซียส จึงจำเป็นต้องให้แม่ไก่ชนพม่าฟักไข่ทั้งหมดในฤดูร้อนส่วนฤดูหนาวและฤดูฝนอุณหภูมิภายนอกตู้ไม่สูงมาก ตู้ฟักจะทำงานได้ตามปกติ

โดยปกติ ไข่ไก่ที่ได้ต่อแม่ไก่ 1ตัว จะได้ประมาณ 8-12 ฟอง นำเข้าตู้ฟัก สัปดาห์ 60-120 ฟองจากนั้นเว้นตู้ว่าง 1 สัปดาห์ แล้วจึงให้ตู้ฟักทำงานต่อซึ่งการทำงานลักษณะนี้จะมีช่วงให้ลูกไก่ฟักออกมาเป็นชุดสะดวกต่อการเช็กอาบุและทำวัคซีน

หลังไข่ฟักในช่วงสัปดาห์แรก การดูแลไม่ยากนัก โดยเวลากลางวันเลี้ยงปล่อยตามธรรมชาติภายในกรงอนุบาล ให้อาหารแรกเกิดที่ทำจากหัวอาหาร มีผ้านุ่มๆ ไว้นอน และให้วิตามินผสมกับน้ำกิน ส่วนเวลากลางคืนจะเก็บลูกไก่เข้ากล่องหรือลัง ขนาด 40 x 80 เซนติเมตรใช้ผ้าคลุมด้านบนของกล่องไม่ให้ลมผ่านในลัง 1 ลัง จะเก็บลูกไก่เข้าพักได้ ประมาณ 50- 60 ตัว

ปัจจุบัน คุณวันเพ็ญ  มีรายได้จากการจำหน่ายไก่ชนเป้นตัว อยู่ที่ 7,000-8,000 บาท ไม่นับรวมไก่ตกเกลดที่จำหน่ายเป็นไก่เชือด ราคาเป็นกิโลกรัมอีกจำนวนหนึ่ง ซึ่ง การขายทั้งหมดมีพ่อค้ามารับซื้อถึงบ้านจึงไม่เสียค่าใช้จ่ายแม้แต่น้อย

ที่ผ่านมาการเลี้ยงไก่ชนป่าก๋อยไม่ประสบปัญหารุนแรง ยกเว้น กรณีไข้หวัดนกระบาด ซึ่งทำให้ผู้เลี้ยงไก่จำเป็นต้องระมัดระวังความสะอาดมากขึ้น แต่ไม่รุนแรงถึงขั้นต้องทำลายสัตว์ปีกทิ้ง เนื่องจากการเลี้ยงไก่ชนป่าก๋อย เลี้ยงในระบบฟาร์มปิด และยังมีการสุ่มตรวจทุก 3-4 เดือน นอกจากนี้ ยังส่งเสริมและสนับสนุนให้ชาวบ้านเลี้ยงไก่พื้นเมือง เพื่อเป็นการอนุรักษ์สายพันธุ์ ซึ่งจังหวัดอุตรดิตถ์มีไก่เขียวพาลีหางดำเป็นไก่พื้นเมือง ซึ่งปัจจุบันเหลือน้อยมาก และผู้เลี้ยงส่วนใหญ่เลี้ยงเพื่อความสวยงาม ไม่ได้ขยายพันธุ์เพื่อจำหน่าย ทำให้จำนวนไก่พื้นเมืองไม่เพิ่มมากขึ้นแม้ไก่ชนป่าก๋อย จะไม่ถูกยกระดับให้เป้นไก่ประจำถิ่น แต่ก็เป็นไก่ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดชนิดหนึ่งในพื้นที่อุตรดิตถ์ และยังขยสยวงกว่างไปถึงพื้นถิ่นที่มีสนามชนไก่ในหลายแห่ง

ติดตามข่าวสารไก่ชนได้ที่ สืบสานไก่ชน หรือไลน์แอด @cockfight888