การถ่ายทอดภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับการเลี้ยงไก่ชน

การถ่ายทอดภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับการเลี้ยงไก่ชน ผู้เลี้ยงไก่ชนมักมีวิถีการดำเนินชีวิตของคน ที่เป็นไปตามวงจรการดำเนินชีวิตแบบดั้งเดิมเหมือนในอดีต 

ประเด็นที่น่าสนใจซึ่งผู้ศึกษาค้นพบวิถีชีวิตของผู้เลี้ยงไก่ชน คือทุกๆ วันเวลาประมาณ7โมงเช้า จะเปิดซุ่มไก่ให้ไก่ตากแดดแสงแดดอ่อนๆ ให้ไก่ออกกำลังกาย ให้อาหารไก่ เป็นข้าวเปลือก ยาบำรุง จากนั้นก็อาบน้ำให้ไก่ทุกตัว ทุกวัน หนึ่งตัวใช้เวลาประมาณ10 นาที สมุนไพรที่นำมาเป็นน้ำสำหรับอาบให้ไก่ผสมน้ำต้มตั้งไฟให้มีอุณหภูมิไม่สูงมากพออุ่นๆ ใช้ผ้าชุบสมุนไพรและลูบไปตามลำตัวของไก่พอให้ขนหมาดๆ จากนั้นเข้าไว้ในสุ่ม เติมน้ำใส่หม้อต้มสมุนไพรไปเรื่อยๆ จากนั้นนำไก่ตามแดด และทำแบบนี้อีกครั้งในช่วงบ่าย3 -4โมงและนำไก่ตากแดดอ่อน ซึ่งแดดร่มลมตกแล้วแต่ถ้าเป็นช่วงฤดูฝนจะอาบน้ำให้ไก่เพียงครั้งเดียวเช็ดพอหมาดๆ

เมื่อนำไก่ตากแดดอ่อน ๆในตอนเช้าแล้วผู้เลี้ยงไก่จะต้องออกกำลังกายให้ไก่โดยการนำท่อซีเมนต์2 ปลอกกระสอบปูพื้นวาง วางซ้อนกันเอากระสอบมาวางขอบท่อเพื่อการป้องกัน การบาดเจ็บของเท้าไก่ ที่ทำปลอกท่อซีเมนต์ขึ้นมาเพื่อให้ไก่ได้ฝึกบินเป็นการออกกำลังกายปีก ประมาณ 50 ครั้งต่อวันของการบินเพื่อจากน้อยครั้งไปจนถึงมาก ไม่เกิน 50 ครั้งของการบิน โดยจะเริ่มฝึกเมื่อไก่มีอายุ8เดือน –10เดือนเป็นต้นไป ขึ้นอยู่กับความอุดมสมบูรณ์ของไก่ด้วยส่วนอาหารให้ไก่ เช่น ข้าวเปลือกน้ำ ยาบำรุงพื้นบ้าน มีบอระเพ็ด เอาหมักใส่น้ำผึ้ง ให้ร่างกายแข็งแรงขับถ่ายดีจากนั้นนำเข้าร่ม ให้ไก่ได้พักผ่อนตอนเย็นนำอาหารให้อีกรอบ

ช่วงเวลาไก่นอนนำมุ้งมาคลุมสุ่มไก่ไว้เพื่อกันยุงกันแมลงถ้าไม่เช่นนั้นก็จะกัดหรือต่อยทำให้ไก่ได้รับอันตรายบางทีอาจถึงขั้นตายได้ถ้าเป็นไก่ที่มีราคาแพง เจ้าของไก่จะนำออกในพื้นที่สะดวกสบายติดแอร์ ปูพรม และเจ้าของไก่ก็นอนเฝ้าด้วยกัน สาเหตุที่ทำเช่นนั้น เพราะต้องการให้ไก่ได้มีอารมณ์ไม่หงุดหงิด แต่มีข้อเสียคือว่าไม่สามารถที่จะใช้ชีวิตตามธรรมชาติของไก่ได้เนื่องจากเกิดความเคยชิน สะดวกสบาย ทำให้ปรับตัวเข้ากับธรรมชาติตามสัญชาตญาณของตนเองไม่ได้ไม่เหมือนไก่เลี้ยงธรรมดา หากเป็นฟาร์มไก่ไข่ก็จะให้มีการเปิดเพลงให้ฟังคลายเครียด เพื่อให้ไก่ออกไข่ได้ดี

ผู้เลี้ยงจะต้องสังเกตอาการไก่ หากไก่ป่วย หากไก่มีอาการขันผิดปกติ เช่น ขันไม่ออกอาจจะเจ็บคอมีเสมหะให้นำชนไก่มาปั่นในลำคอไก่ล้วงเข้าไปหมุนให้เสลดมันออกมาที่ติดคออยู่ ระยะเวลาในการปั่นขึ้นอยู่กับเสมหะของไก่มากหรือน้อยถ้าไม่มากก็ปั่นประมาณ 2-3 ครั้งหากไก่ป่วยโดยไม่ทราบสาเหตุก็จะปรึกษาปศุสัตว์เพื่อตรวจดูอาการและจัดยาพร้อมคำแนะนำ เคยมีช่วงปี2551 เกิดโรคระบาดของไก่ปศุสัตว์แจ้งไม่ให้เคลื่อนย้ายสัตว์ปีกใช้ยาป้องกันโดยการฉีดวัคซีน และหยอด จะมีอาการท้องเสีย ดูจากขนของมันจะพอง และมูลจะเหลวสีชาวปนเปื้อนออกมาส่วนไก่ที่ตายไม่ทราบสาเหตุจะอนุมานว่าถูกสัตว์มีพิษต่อย เช่น แมลงป่องตะขาบหรือแมลงบางชนิด

การถ่ายทอดภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับการเลี้ยงไก่ชนประเด็นที่น่าสนใจซึ่งผู้ศึกษาค้นพบ คือจากการถ่ายทอดภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับการเลี้ยงไก่ชน สามารถแบ่งไว้เป็น 2 ลักษณะ ดังนี้

1 วิธีการถ่ายทอดภูมิปัญญาแก่ชาวบ้านจะสอนลูกหลานจากสิ่งที่ง่ายๆ ก่อน โดยการให้สัมผัสในช่วงปิดเทอมเยาวชนทั้งชายและหญิงในหมู่บ้านเป็นการซึมซับวัฒนธรรมของท้องถิ่น เรียนรู้รากเหง้าของภูมิปัญญาท้องถิ่นของตนเอง เมื่อมีความชำนาญแล้วก็จะปล่อยให้ดูแลจัดการกันเอง โดยไม่ต้องมีผู้ใหญ่คอยแนะนำอะไร

2 วิธีการถ่ายทอดภูมิปัญญาแก่ผู้ใหญ่ จะใช้วิธีการเรียนรู้ผ่านการบอกเล่าและจากประสบการณ์ตรงของผู้มีประสบการณ์ เช่น การถ่ายทอดภูมิปัญญาด้านการเลี้ยงไก่ชนว่าในแต่ละวันจะต้องดูแลไก่ชนอย่างไรบ้าง พร้อมกับสอนให้ชาวบ้านเรียนรู้สรรพคุณของสมุนไพรต่าง ๆ ที่จะมารักษาไก่ชนเมื่อเวลาไก่ป่วย หรือบาดเจ็บจากการนำไก่ชนเข้าสังเวียนหรือการเตรียมความพร้อมที่จะนำไก่ไปชนด้วย ทำให้ชาวบ้านดงแสนสุขแทบจะทุกหลังคาเรือนเริ่มมีอาชีพเสริมหลังจากการทำนา ทำให้เกิดองค์ความรู้ในการจัดการดูแลเลี้ยงดูถ่ายทอดให้คนในบ้านดงแสนสุข ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดการถ่ายทอดภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ

ช่องทางติดตาม

เว็บไซต์ : Kaichon888.co

แฟนเพจเฟสบุ๊ค : ข่าวสารไก่ชน

ช่องยูทูป : ข่าวสารไก่ชน

ช่อง tiktok : c.ockfight888

Twitter : ไก่ชนเงินล้าน

Line Official : @cockfight888